Τοκετός

Τοκετός ονομάζεται η φυσιολογική διαδικασία που οδηγεί στην έξοδο του εμβρύου και του πλακούντα διαμέσου του γεννητικού σωλήνα. Ο φυσικός τοκετός ξεκινά αυθόρμητα στο τέλος κάθε εγκυμοσύνης, μεταξύ της 37ης και 42ης συμπληρωμένης εβδομάδας, ενώ υπό προϋποθέσεις μπορεί να προτιμάται η χειρουργική επέμβαση της καισαρικής τομής. Εάν η έξοδος του εμβρύου γίνει πριν από την 24η εβδομάδα, τότε λέμε ότι έχουμε αποβολή, αφού το έμβρυο δεν είναι βιώσιμο, ενώ από την 24η έως και την 37η εβδομάδα έχουμε πρόωρο τοκετό.

Παρά τις αναλυτικές έρευνες της επιστήμης, ο ακριβής μηχανισμός που οδηγεί στην έναρξη ενός φυσικού τοκετού εξακολουθεί να παραμένει άγνωστος. Κατά τη διάρκεια του τοκετού έχουμε έντονη βιοχημική δραστηριότητα στον οργανισμό της εγκύου, με την παραγωγή χημικών ουσιών όπως η οξυτοκίνη και η προγεστερόνη, οι οποίες δρουν μέσω βιοχημικής επικοινωνίας εμβρύου-πλακούντα.

Με την έναρξη της διαδικασίας του τοκετού, έχουμε μία σειρά από συμπτώματα που καταδεικνύουν ότι το έμβρυο είναι έτοιμο να έρθει στον κόσμο ως νεογέννητο μωρό. Οι επώδυνες συστολές της μήτρας έχουν σκοπό τη διευκόλυνση της προώθησης και εξόδου του εμβρύου μέσω του γεννητικού σωλήνα. Η ρήξη θυλακίου (σπάνε τα νερά), οφείλεται στη ρήξη του αμνιακού σάκου που περιβάλλει το έμβρυο, με αποτέλεσμα την εκροή ζεστού και υδαρούς υγρού από τον κόλπο, που μπορεί να είναι σταδιακή ή και απότομη. Το γεγονός αυτό απαιτεί άμεση μεταγωγή στο μαιευτήριο, αλλά δεν σημαίνει απαραίτητα ότι πρόκειται να ακολουθήσει σύντομη περάτωση του τοκετού. Τέλος, μπορεί να παρατηρηθεί αιματηρό βλεννώδες έκκριμα από τον κόλπο, που φράζει το στόμιο του τραχήλου για να προστατεύσει τη μήτρα και το έμβρυο, και οφείλεται στη ρήξη ορισμένων τριχοειδών αγγείων και στην ωρίμανση του τραχήλου.

Ο φυσικός τοκετός χωρίζεται σε τρία στάδια, το στάδιο της Διαστολής, το στάδιο της Εξώθησης και το στάδιο της Υστεροτοκίας.

  1. Το πρώτο στάδιο χωρίζεται στην λανθάνουσα φάση, με προοδευτική εξάλειψη του τραχήλου και διαστολή που φτάνει μέχρι τα 3 cm, και στην ενεργό φάση όπου έχουμε ταχεία διαστολή του του τραχήλου (μέχρι και 10 cm) και έναρξη της καθόδου του εμβρύου. Η ενεργός φάση συνήθως διαρκεί μερικές ώρες (με μεγαλύτερη διάρκεια στην πρωτοτόκο μητέρα και μικρότερη στην πολυτόκο), ενώ οι συστολές της μήτρας εμφανίζονται με συχνότητα 3 λεπτών.
  2. Το στάδιο εξώθησης ξεκινά με την τέλεια διαστολή του τραχήλου (10 cm) και ολοκληρώνεται με την έξοδο του εμβρύου. Αυτό είναι το χαρακτηριστικό στάδιο που απαιτεί τη συμμετοχή της υποψήφιας μητέρας, η οποία θα καταβάλει εξωθητικές προσπάθειες προκειμένου να βοηθήσει το έμβρυο να περάσει από το γεννητικό σωλήνα, διαμέσου των οστών της λεκάνης, και να εξέλθει από το αιδοίο.
  3. Τέλος, στο στάδιο της υστεροτοκίας έχουμε την έξοδο του πλακούντα και των υμένων που προστάτευαν το έμβρυο, η οποία επιτυγχάνεται μέσω συσπάσεων αυτή τη φορά (αντί συστολών) της μήτρας. Μετά την έξοδο γίνεται άμεση εξέταση του κόλπου, του τραχήλου και του περινέου, ώστε να αποκατασταθούν τυχόν τραυματισμοί. Η νέα μητέρα θα πρέπει να παραμείνει υπό παρακολούθηση στο δωμάτιο τοκετού για περίπου δύο ώρες.

Η Καισαρική Τομή είναι μία χειρουργική επέμβαση, που γίνεται με στόχο τον τεχνητό τοκετό, και καλό είναι να επιλέγεται μόνο εάν υπάρχουν σοβαρές ιατρικές ενδείξεις που την επιβάλλουν. Η ανάγκη για τοκετό μέσω καισαρικής τομής γίνεται επιτακτική όταν:

    1. Έχουμε Εγκυμοσύνη Υψηλού Κινδύνου.
    2. Όταν έχουμε πολύδυμη κύηση.
    3.  Όταν έχει προηγηθεί επέμβαση με καισαρική τομή.
    4. Όταν υπάρχει πραγματική δυσαναλογία του μεγέθους του κεφαλιού του παιδιού και της λεκάνης της μητέρας.
    5. Όταν παρουσιαστεί οποιαδήποτε επιπλοκή κατά τη διάρκεια του τοκετού.
    6. Σε άλλου είδους ειδικές περιπτώσεις, όπως: προηγηθείσα ινομυωματεκτομή, προηγηθείσα ενδομήτρια επέμβαση στο έμβρυο, ενεργή λοίμωξη με HIV, ηπατίτιδα, HSV στα γεννητικά όργανα, κονδυλώματα, μακροσωμία εμβρύου.


Ο γυναικολόγος που εμπιστεύεστε είναι εκείνος που θα σας βοηθήσει να κάνετε τη σωστή επιλογή για εσάς και το μωρό που περιμένετε.