Προγεννητικός Έλεγχος

ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΗΜΑΤΑ ΠΡΟΓΕΝΝΗΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ

Α’ ΤΡΙΜΗΝΟ
Υπερεηχογράφημα Βιωσιμότητας

Πότε πραγματοποιείται;
Ποιος είναι ο σκοπός του;
Ποιες είναι οι λόγοι που το καθιστούν απαραίτητο;
Ποια διαδικασία ακολουθείται;

Υπερηχογράφημα Αξιολόγησης Αυχενικής Διαφάνειας

Πότε πραγματοποιείται;

Ποιοι είναι οι λόγοι που το καθιστούν απαραίτητο;

Ποια διαδικασία ακολουθείται;

Ποιος είναι ο σκοπός του;

Πόσο αξιόπιστο θεωρείται το Υπερηχογράφημα Αξιολόγησης της Αυχενικής Διαφάνειας στην ανίχνευση του συνδρόμου Down;

Υπερεηχογράφημα Βιωσιμότητας

Πότε πραγματοποιείται;

Το Υπερηχογράφημα Βιωσιμότητας ή Υπερηχογράφημα Αρχόμενης Κύησης πραγματοποιείται κατά το χρονικό διάστημα μεταξύ της 6ης και της 11ης εβδομάδας της κύησης.

Ποιος είναι ο σκοπός του;

Με το υπερηχογράφημα Βιωσιμότητας μπορεί α) να επιβεβαιωθεί η εγκυμοσύνη, β) να ελεγχθεί η φυσιολογική εξέλιξη της εγκυμοσύνης στο ενδομήτριο περιβάλλον και να αποκλεισθεί η εξωμήτρια κύηση, γ) να καθοριστεί ο αριθμός του/των εμβρύου/ων, δ) να επιβεβαιωθεί η παρουσία καρδιακού παλμού και ε) να προσδιοριστούν η ηλικία της κυήσεως και η πιθανή ημερομηνία του τοκετού.

Ποιες είναι οι λόγοι που το καθιστούν απαραίτητο;

Εφόσον υπάρξει αδικαιολόγητη αιμορραγία ή ασυνήθιστος πόνος στην κοιλιακή χώρα επιβάλλεται η διεξαγωγή του υπερηχογραφήματος βιωσιμότητας.

Επιπροσθέτως, το επιλέγουμε όταν υπάρχει α) ιστορικό πρόωρης αποβολής, β) ιστορικό έκτοπης κύησης, γ) ανησυχία για την ομαλή εξέλιξη εγκυμοσύνης και δ) προκειμένου να προσδιοριστεί η ηλικία της κύησης όταν υπάρχει αβεβαιότητα ως προς την ημερομηνία της τελευταίας έμμηνου ρήσεως ή την ημερομηνία της σύλληψης.

Ποια διαδικασία ακολουθείται;

Η υπερηχογραφική αυτή εξέταση μπορεί να γίνει διακοιλιακά (μέσω της κοιλιάς) ή διακολπικά (μέσω του κόλπου). Πρώτη επιλογή είναι να πραγματοποιηθεί διακοιλιακά, όπου απαιτείται να έχετε γεμάτη κύστη.

Αν όμως κάποιο λόγο δεν καταστεί εφικτό να γίνουν όλες οι απαιτούμενες μετρήσεις, τότε επιλέγουμε να συνεχίσουμε διακολπικά. Σε αυτή την περίπτωση η κύστη πρέπει να είναι άδεια. Τόσο η διακοιλιακή, όσο και η διακολπική διαδικασία είναι ακίνδυνες για το έμβρυο και για την μητέρα.

 

Υπερηχογράφημα Αξιολόγησης Αυχενικής Διαφάνειας

Πότε πραγματοποιείται;

Το Υπερηχογράφημα Αξιολόγησης Αυχενικής Διαφάνειας πραγματοποιείται κατά το χρονικό διάστημα μεταξύ της 11ης και της 14ης εβδομάδας της κύησης
(CRL 45-84mm).

Ποιοι είναι οι λόγοι που το καθιστούν απαραίτητο;

Το υπερηχογράφημα αξιολόγησης της Αυχενικής Διαφάνειας συνιστάται σε όλες τις εγκύους.

Ποια διαδικασία ακολουθείται;

Η υπερηχογραφική αυτή εξέταση γίνεται συνήθως διακοιλιακά (μέσω της κοιλιάς), αλλά κατά περίπτωση μπορεί να αξιολογηθεί ότι πρέπει να γίνει διακολπικά (μέσω του κόλπου).

Ποιος είναι ο σκοπός του;

Μέσω του υπερηχογραφήματος αξιολόγησης της Αυχενικής Διαφάνειας είναι δυνατό:

α) να καθοριστεί με απόλυτη ακρίβεια η ηλικία κυήσεως και η πιθανή ημερομηνία τοκετού:

β) να διαγνωστεί εάν η κύηση είναι πολύδυμη:

γ) να διαγνωστούν εγκαίρως τυχόν σοβαρές δομικές ανωμαλίες του εμβρύου

δ) να διαγνωστεί τυχόν παλινδρόμηση της εγκυμοσύνης, η οποία συχνά έχει συμβεί αρκετές εβδομάδες πριν και χωρίς καμία προειδοποίηση

ε) να εκτιμηθεί ο κίνδυνος εμφάνισης προεκλαμψίας και υπολειπόμενης ενδομήτριας ανάπτυξης

ζ) να εκτιμηθεί ο κίνδυνος πρόωρου τοκετού

στ) να αξιολογηθεί για κάθε εγκυμοσύνη ξεχωριστά ο κίνδυνος εμφάνισης του Συνδρόμου Down και άλλων χρωμοσωμικών ανωμαλιών (σύνδρομα Edwards και Patau)

Πόσο αξιόπιστο θεωρείται το Υπερηχογράφημα Αξιολόγησης της Αυχενικής Διαφάνειας στην ανίχνευση του συνδρόμου Down;

Το εν λόγω υπερηχογράφημα εφ΄όσον γίνεται λαμβάνοντας υπόψιν όλες τις προαναφερθείσες παραμέτρους έχει ευαισθησία – θετικό ποσοστό ανίχνευσης ( Detection Rate ) για το σύνδρομο Down ~94%. Αυτό πρακτικά σημαίνει οτι μετά το τέλος της υπερηχογραφικής εκτίμησης και την λήψη των αποτελεσμάτων του αίματος από τα 100 έμβρυα που πάσχουν από σύνδρομο Down θα είμαστε σε θέση να ανιχνεύσουμε περίπου τα 95 από αυτά ενώ θα “χάσουμε“ τα 5.

B’ ΤΡΙΜΗΝΟ

Υπερηχογράφημα Β’ επιπέδου

Πότε πραγματοποιείται;

Ποιος είναι ο σκοπός του;

Ποιοι είναι λόγοι που το καθιστούν απαραίτητο;

Ποια είναι η διαδικασία που ακολουθείται;

ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΗΜΑ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΤΡΑΧΗΛΟΥ

Πότε πραγματοποιείται;

Ποιος είναι ο σκοπός του;

Ποιοι είναι οι λόγοι που το καθιστούν απαραίτητο;

Ποια διαδικασία ακολουθείται;

Εμβρυική Υπερηχοκαρδιογραφία

Πότε πραγματοποιείται;

Ποιος είναι ο σκοπός του;

Ποιοι είναι οι λόγοι που το καθιστούν απαραίτητο;

Υπερηχογράφημα Β’ επιπέδου

Πότε πραγματοποιείται;

Το Υπερηχογράφημα Β’ Επιπέδου γίνεταικατά το χρονικό διάστημα μεταξύ της 20ης και της 24ης εβδομάδας της κύησης.

Ποιος είναι ο σκοπός του;

Σκοπός της υπερηχογραφικής αυτής εξέτασης είναι να εξετασθεί λεπτομερώς η ανατομία του εμβρύου. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στον εγκέφαλο,στο πρόσωπο, στον θώρακα και τους πνέυμονες, στην καρδιά, στο στομάχι, στο έντερο, στους νεφρούς και την ουροδόχο κύστη, στην σπονδυλική στήλη και τα άκρα.

Πρέπει εντούτοις να γνωρίζετε οτι με αυτό το υπερηχογράφημα ανιχνέυονται πολλές ανατομικές ανωμαλίες του εμβρύου αλλά όχι όλες. Ένα ποσοστό 30% των προβλημάτων διάπλασης του εμβρύου διαγιγνώσκεται μετά την γέννηση του.

Παράλληλα κατά την διάρκεια του εν λόγω υπερηχογραφήματος

α) προσδιορίζεται η θέση και ο βαθμός ωρίμανσης του πλακούντα,
β) αξιολογείται η ποσότητα του αμνιακού υγρού
γ) αξιολογείται η ανάπτυξη του εμβρύου,
δ) υπολογίζεται το ρίσκο για πρόωρο τοκετό μετρώντας διακολπικά το μήκος του τραχήλου της μήτρας. Η εξέταση αυτή συνιστάται σε όλες τις εγκύους, είναι όμως ιδιαίτερα σημαντική για γυναίκες με πολύδυμες κυήσεις, προηγούμενο πρόωρο τοκετό ή αποβολή β΄τριμήνου, ιστορικό χειρουργείων στον τράχηλο (LLETZ, κωνοειδής εκτομή), συγγενείς ανωμαλίες μήτρας και άλλες παθήσεις.
ε) εκτιμάται ο κίνδυνος ανάπτυξης προεκλαμψίας και Ενδομήτριας Καθυστέρησης της Ανάπτυξης ελέγχοντας την ροή του αίματος στα μητριαία αγγεία (μέσω της εξέτασης Doppler)

Ποιοι είναι λόγοι που το καθιστούν απαραίτητο;

Το υπερηχογράφημα β΄ επιπέδου συνιστάται σε όλες τις εγκύους, γιατί αυτό το χρονικό διάστημα της εγκυμοσύνης είναι ιδανικό για να μελετηθεί λεπτομερώς η ανατομία του εμβρύου, λόγω του ότι το έμβρυο έχει πλέον αρκετά μεγάλο μέγεθος.

Επιπλέον, μέσω του υπερηχογραφήματος Β’ Επιπέδου μπορείτε να επιβεβαιώσετε το φύλο του μωρού σας.

Ποια είναι η διαδικασία που ακολουθείται;

Πραγματοποιείται διακοιλιακά και απαιτεί κύστη μέτριας πλήρωσης. Μέρος της εξέτασης αποτελεί και η μέτρηση του μήκους του τραχήλου της μήτρας που γίνεται διακολπικά.

 

ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΗΜΑ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΤΡΑΧΗΛΟΥ

 

Πότε πραγματοποιείται;

Το Υπερηχογράφημα Μέτρησης Μήκους Τραχήλου πραγματοποιείται συνήθως κατά το ίδιο χρονικό διάστημα που γίνεται και το Υπερηχογράφημα Β’ Επιπέδου, δηλαδή μεταξύ της 20ης και της 24ης εβδομάδας της κύησης. Ωστόσο, όταν υπάρχει ιστορικό πρόωρου τοκετού, τότε η εξέταση θα πρέπει γίνεται συστηματικά, ξεκινώντας συνήθως από τη 16η εβδομάδα της κύησης.

Ποιος είναι ο σκοπός του;

Αφορά στην ακριβή μέτρηση του μήκους του τραχήλου της μήτρας προκειμένου να εκτιμηθεί ο κίνδυνος για πρόωρο τοκετό. Όσο μικρότερο είναι το μήκος του τραχήλου, τόσο αυξάνεται η πιθανότητα για πρόωρο τοκετό.

Ποιοι είναι οι λόγοι που το καθιστούν απαραίτητο;

Προτείνεται ανεπιφύλακτα σε όλες τις εγκύους. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τις γυναίκες που αντιμετωπίζουν υψηλό κίνδυνο για πρόωρο τοκετό, όπως είναι οι έγκυες, που α) που κυοφορούν πολύδυμες κυήσεις, β) έχουν ιστορικό πρόωρου τοκετού ή αποβολής β΄τριμήνου γ) έχουν διαγνωσθεί με συγγενείς ανωμαλίες της μήτρας ή δ) έχουν υποβληθεί σε προηγούμενη χειρουργική επέμβαση στον τράχηλο της μήτρας (LLETZ – κωνοειδής εκτομή). Ανεξάρτητα από το αίτιο, στις περισσότερες περιπτώσεις πρόωρου τοκετού ο τράχηλος της μήτρας (η έξοδος της μήτρας) αρχίζει να χάνει μήκος σταδιακά αρκετό καιρό πριν από τον τοκετό. Επομένως, από τη στιγμή που η επιστήμη της μαιευτικής – γυναικολογίας μας επιτρέπει να γνωρίζουμε ποιό είναι το φυσιολογικά αναμενόμενο μήκος του τραχήλου σε κάθε τρίμηνο της κύησης, μπορούμε να εντοπίσουμε τις περιπτώσεις στις οποίες ο τράχηλος έχει κοντύνει υπερβολικά, οπότε υπάρχει αυξημένος κίνδυνος πρόωρου τοκετού.

Ποια διαδικασία ακολουθείται;

Τελείται διακολπικά και είναι απόλυτα ασφαλές και για το έμβρυο και για τη μητέρα.

Εμβρυική Υπερηχοκαρδιογραφία

Πότε πραγματοποιείται;

Η Εμβρυική Υπερηχοκαρδιογραφία συνήθως πραγματοποιείται κατά το ίδιο χρονικό διάστημα που γίνεται και το Υπερηχογράφημα Β’ Επιπέδου, δηλαδή μεταξύ της 20ης και της 24ης εβδομάδας της κύησης. Ωστόσο, σε ειδικές περιπτώσεις εφόσον υπάρχει ένδειξη η εξέταση μπορεί να πραγματοποιηθεί και νωρίτερα κατά την διάρκεια του Υπερηχογραφήματος Αξιολόγησης της Αυχενικής Διαφάνειας.

Ποιος είναι ο σκοπός του;

Πρόκειται για ένα απόλυτα εξειδικευμένο υπερηχογράφημα, μέσω του οποίου γίνεται ανατομικός και λειτουργικός έλεγχος της εμβρυικής καρδίας για την προγεννητική διάγνωση συγγενών καρδιοπαθειών..

Ποιοι είναι οι λόγοι που το καθιστούν απαραίτητο;

Οι πιο σημαντικές ενδείξεις για την τέλεση Εμβρυϊκής Υπερηχοκαρδιογραφίας στο α΄τρίμηνο είναι:

    • αυξημένη αυχενική διαφάνεια (ΝΤ ≥ 3.5mm),
    • υποψία καρδιακής ανωμαλίας κατά τον υπερηχογραφικό έλεγχο,
    • εντοπισμός άλλης σοβαρής ανατομικής ανωμαλίας κατά τον υπερηχογραφικό έλεγχο,
    • υποψία αγενεσίας του φλεβώδους πόρου του ήπατος (DV)
    • η αυξημένη πιθανότητα χρωμοσωμικής ανωμαλίας του εμβρύου στο α΄τρίμηνο (κίνδυνος >1:300 χωρίς περαιτέρω διερεύνηση όπως CVS),
    • ιστορικό προηγούμενου παιδιού/εμβρύου με συγγενή καρδιοπάθεια

Προκειμένου για το β΄τρίμηνο οι κύριες ενδείξεις για την τέλεση της Εμβρυϊκής Υπερηχοκαρδιογραφίας είναι:

    • υποψία καρδιακής ανωμαλίας κατά την διάρκεια του Υπερηχογραφήματος β΄Επιπέδου
      υποψία ARSA ( αποκλίνουσας δεξιάς υποκλείδιου αρτηρίας )
    • αυξημένη αυχενική διαφάνεια ( ΝΤ > 95η εκατοστιαία θέση )
    • παλίνδρομη ροή στη τριγλώχινα βαλβίδα της καρδιάς μεταξύ της 11ης και της 14ης εβδομάδας κύησης (αυχενική διαφάνεια),
    • ανάστροφη ροή στο φλεβώδη πόρο μεταξύ της 11ης και της 14ης εβδομάδας εγκυμοσύνης (αυχενική διαφάνεια),
    • μονοχοριακές δίδυμες κυήσεις
    • ύπαρξη εμβρυικού ύδρωπα,
    • συγγενής πρώτου βαθμού (μητέρα, πατέρας, παιδί/έμβρυο) με ιστορικό συγγενούς καρδιοπάθειας,
    • η λήψη αντιεπιληπτικών φαρμάκων από τη μητέρα,
    • μητέρα με ινσουλινοεξαρτώμενο διαβήτη
    • μητρικά αντι- Ro, αντι-La αντισώματα,
    • συγγενείς λοιμώξεις (ερυθράς, coxsackie κ.α).
    • όταν υπάρχει έκθεση σε γνωστές τερατογόνες ουσίες κατά την κύηση

Γ’ ΤΡΙΜΗΝΟ

Υπερηχογράφημα Ανάπτυξης – Doppler 

Πότε πραγματοποιείται;

Ποιος είναι ο σκοπός του;

Ποιοι είναι οι λόγοι που το καθιστούν απαραίτητο;

Ποια διαδικασία ακολουθείται;

 

Υπερηχογράφημα Ανάπτυξης – Doppler

Πότε πραγματοποιείται;

Το Υπερηχογράφημα Ανάπτυξης – Doppler γίνεται συνήθως την 32η εβδομάδα της κύησης και συνιστάται σε όλες τις εγκύους. Μπορεί όμως να πραγματοποιηθεί οποιαδήποτε στιγμή μεταξύ της 24ης και της 40ης εβδομάδας της κύησης εφόσον υπάρχει ένδειξη.

Ποιος είναι ο σκοπός του;

Βασικός σκοπός του υπερηχογραφήματος αυτού είναι να αξιολογηθεί η ανάπτυξη και το καλώς έχειν του εμβρύου.

Ποιοι είναι οι λόγοι που το καθιστούν απαραίτητο;

Συνίσταται σε όλες τις εγκύους περίπου την 32η εβδομάδα της κύησης.
Εντούτοις κατά περίπτωση και ιδιαίτερα όταν υπάρχουν παράγοντες κινδύνου για υπολειπόμενη ανάπτυξη του εμβρύου είναι δυνατό να απαιτηθούν περισσότερα υπερηχογραφήματα ανάπτυξης ξεκινώντας συνιθέστερα από την 28η εβδομάδα της κύησης.
Οι σημαντικότεροι από αυτούς είναι

  • ευρήματα από τους προηγούμενους υπερηχογραφικούς ελέγχους (χαμηλά επίπεδα PAPP-A κατά το Υπερηχογράφημα Αξιολόγησης της Αυχενικής διαφάνειας, αυξημένες αντιστάσεις στις μητριαίες αρτηρίες στο υπερηχογράφημα Β΄Επιπέδου, μονήρης ομφαλική αρτηρία , εμβρυϊκή ανωμαλία)
  • πολύδυμη κυήση
  • προϋπάρχουσες παθήσεις της μητέρας ( ινσουλινοεξαρτώνενος διαβήτης, υπέρταση ,αυτοάνοσα νοσήματα, νεφρική ανεπάρκεια, αναιμία)
  • ιστορικό ( προηγoύμενη κύηση με ενδομήτρια καθυστέρηση της ανάπτυξης ή ενδομήτριο θάνατο, υπέρταση κύησης-προεκλαμψία, αντισώματα αντι-Ro/αντι-La, πολλαπλές αποβολές)
  • επιπλοκές της κύησης ( διαβήτης, υπέρταση , προεκλαμψία, συγγενείς λοιμώξεις ,αντισώματα Rh κ.α.)
  • μειωμένες εμβρυϊκές κινήσεις.

Ποια διαδικασία ακολουθείται;

Η υπερηχογραφική αυτή εξέταση γίνεται διακοιλιακά. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να είναι απαραίτητη και η τέλεση του διακολπικού υπερηχογραφήματος (π.χ χαμηλή πρόσφυση πλακούντα προκειμένου να καθοριστεί με ακρίβεια η απόσταση του από το έσω τραχηλικό στόμιο).